Johan 'Sjam' Blom: The Number One Showman

Een Surinaamse artiest waar weinigen over weten, is ongetwijfeld Johan Eduard Hendrik 'Sjam' Blom (Nw. Nickerie, 23 januari 1955 - Paramaribo, 05 november 1985). Wij hebben hem maar 30 jaar in ons midden gehad, maar Sjam heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten in de Surinaamse showbis wereld. In deze blog probeer ik dat te vertellen aan de hand van de verhalen van anderen.

Johan Eduard Hendrik 'Sjam' Blom

Wageningen
Sjam groeit op in het westen van het land en is een echte kwajongen. Met zingen begint hij al als kleuter en ontglipt later zijn ouderlijk huis om op te treden in de verschillende bars. Op een dag wanneer hij weer vol overgave tijdens een show staat te zingen, ziet hij plots zijn vader bij de deur staan en schrikt zich een aap. Maar zijn vader reageert met: 'zing rustig door, Sjam'. Het vermoeden bestaat dat hij zijn roepnaam Sjam dus van zijn vader kreeg, alleen heeft hij hem nooit de vraag gesteld waarom. Dat hij een echte kwajongen was, vertelt zijn zeven jaar jongere broer Edmund. "Sjam woonde bij mijn vader in Wageningen en was echt ondeugend. Vroeger waren de winkels op neuten en hadden een houten vloer. Dus haalde Sjam wat planken weg en ging de winkel binnen en snoepte er op los. Hij werd aangehouden en moest met de boot De Perica verplicht naar de stad. Maar toen wij dachten dat hij onderweg was, bleek hij al die tijd in het plafond thuis bij mijn moeder te zitten. Hij was dus uit de boot ontsnapt."

Als jongeling
Omdat er verder niet veel te doen is in het district, naast zingen, komt Sjam vaker in problemen. Volgens de vertellingen is hij een echte vechtersbaas en daardoor niet verwonderlijk dat hij onder de littekens zat. Sjam werkt ook in het lokale gemeenschapscentrum Massanga en is er zelfs zwem instructeur bij het algemeen zwembad van Wageningen. Maar het zingen blijft hem het meest trekken. In 1968 wordt hij lid van de beatgroep The Micro Beats, die twee jaar daarvoor werd opgericht en razend populair is. De groep bestaat uit de nog schoolgaande leden Ronald Lioe A Njie (solo gitarist), Alice Lioe A Njie (slag gitarist), Glenn Lioe A Njie (bassist), Robby Felter (drummer), Andre Razak (zanger) en Henry Dors (zanger). Later komen daar Sjam en Dennis Burke bij als vocalisten. Zij waren voornamelijk erg populair met de soul nummers. Wanneer de meeste leden naar Paramaribo vertrekken, valt ook de groep uit elkaar.

Black Earth
Rond 1970 wordt Sjam een van de vocalisten van Black Earth van bassist Jerry Themen. Zij zorgen in Nickerie voor de begeleiding van artiesten die meedoen aan de songfestivals van Peace Forever. Jerry: "Mijn eerste kennismaking met Sjam is wanneer hij tijdens een scholieren songfestival het nummer Get Ready (Rare Earth) zingt. Wij hadden niet gerepeteerd, maar het werd een succesvol optreden." Jaren later zullen Jerry, die dan de groep Explosion in Paramaribo heeft, en Sjam weer samen op diverse podia staan. "Hij was echt een showstopper. Hij kwam en zong 4 tot 5 nummers en hij zong altijd als laatste. Je kon niemand na hem laten zingen." Samen met Explosion (Winston Lackin -drummer en Darryl Filemon -zang neemt Sjam het nummer 'Ef' yu denk' yu lob' mi' (Do you think I'm sexy - Rod Stewart) op. Het nummer wordt een hit.

De lange, slanke en zeer progressief geklede Sjam Blom, die met zijn stijl de harten van vele vrouwen op hol deed slaan

Winnaar Nationaal Songfestival
Op 16e jarige leeftijd -in 1971- vertrekt ook Sjam naar Paramaribo. Hij schrijft zich het jaar daarop in voor het Nationaal Songfestival van de Stichting Peace Forever en wint. MC Henk van Vliet: "Sjam was ontzettend populair en een ontzettend goede showman. Hij bracht het publiek in extase wanneer hij op het podium kwam." Het is 1972 wanneer Henk voor het eerst kennis maakt met Sjam. "Niemand in Paramaribo kende hem echt nog. Het songfestival was in de Ismay van Wilgen Sporthal (Gravenberchstraat) en hij zong twee nummers: Get Ready (Rare Earth) en I've been loving you too long (Otis Redding). In dat jaar werd Cynide Cruden tweede. Alhoewel zij veel beter zong, had de jury door de showmanship van Sjam geen andere keus dan hem de overwinning toe te kennen. Hij had uiteindelijk het totaal plaatje. Want weet je, hij had altijd heel wat verhalen bij zijn optredens. Anderen kwamen speciaal daarvoor. En hij zag er goed en progressief -met zijn kleding- uit voor die tijd. Lang, slank en al zwaaiend met zijn spille benen."

Sjam tijdens een optreden

Vanaf deze overwinning wordt Sjam zijn populariteit alsmaar groter. Naast Explosion, zingt hij ook in Cojunto Casino, Real Sranang en Kaseko Masters.

(update 05/10/21) Sjam was ook lid van Cojunto Casino. Het jaartal van dit bericht hebben wij niet kunnen achterhalen. 

Muziek
Een showman van de bovenste plank, met veel gelach en tori als hij op of af het podium was. Hij zingt veel rocknummers. Met Kaseko Masters neemt hij het nummer Mampira op. Hij is een aanklacht tegen de Militaire Politie (MamPira) die 'hem wilen kleineren voor zijn vrije muzikale gedrag, waar drank, drugs en vrouwen een jaloersmakende indruk op hen hadden'. Met Kaseko Masters zingt hij ook de Grun Grun Grasi (Green green grass of home - Tom Jones).

Een druk bezochte optreden

Het jaar is 1982 wanneer Sjam moet optreden op weer eens een songfestival. Dit keer is hij speciale gast tijdens het Wageningen Songfestival. Henk van Vliet kondigt hem dan zo aan:
Zo! En nu! Een van de grote zangers die eens het Nationaal Songfestival van Suriname heeft gewonnen. Een man die is uitgegroeid tot een super ster van Suriname. Een man die elk publiek weer aan de gang weet te brengen. De man die altijd succes heeft gehad in zijn leven. Dames en heren, it's time now for the number 1 showman of the nation. He's sweet as sjam, that'w why he's called Sjam the Sjam. So bring him now with a big hand Sjam Blom! The no.1 showman of the nation. Sjam Blom. 
Een van zijn grootste hits wordt Lulu. Aanvankelijk heeft dat nummer een andere naam, maar bij optredens roept het publiek steeds dat ze het nummer Lulu willen horen. Het is onduidelijk of dit nummer ook nagezongen is of een eigen arrangement, maar feit is wel dat het een van z'n bekendste is.

Het is te merken. Sjam zingt allerlei nummers uit het Engels na. Hij weigert te zingen in het Engels en zet onder al de nummers een Sranan tekst. Zo deed hij dat ook met Firi (Feelings - Morris Albert), No kori mi (Only a fool - Mighty Sparrow & Byron Lee - in de versie van Tom Jones) en Ef' yu denk yu lob' mi (Do you think I'm sexy - Rod Stewart). Verder nog Mi no abi no wan suma (I who have nothing - Tom Jones) zingt hij met een zeer zwoele stem.

De originele foto van de ene hierboven. Sjam staat op deze foto met Eddy Assan waar zij samen hebben opgetreden tijdens de Ring My Bell Show. (Update 22-01-17)

Roepnamen & Uitspraken
Johan Blom krijgt in zijn korte leven aardig wat roepnamen. Sjam -gegeven door zijn vader- wordt de populairste. Maar in Wageningen wordt hij ook wel Bokkepoot genoemd, vanwege zijn x-benen. En door MC Henk van Vliet wordt hij steevast aangekondigd met Sjam the Sjam - vanwege zijn zoete optredens, waar vooral de vrouwen van wegdromen.
Ook bepaalde uitspraken schrijft hij op zijn naam. "Dam' skeer" is er een van, maar de bekendste blijft 'koppakkem, mi no e lusu'. Voor mensen die zuinig zijn en niet willen uitgeven. Deze uitspraak is vaak te horen in Paramaribo.

Een foto uit het tienerblad High Time van Henk van Vliet

De persoon Johan Blom
Velen die hem persoonlijk hebben gekend, weten haarfijn te vertellen hoe Johan 'Sjam' Blom als mens is geweest. Hij is als volwassen man vrolijk en liefhebbend. Maar ook iemand die houdt van dollen. Zo spuit hij slapenden in de bus wakker met een brandblusapparaat. Of smeert hij tandpasta op hun oogleden. Niemand die boos op hem kan worden.
Zijn manier van kleden is ook kenmerkend. Hij is altijd netjes gekleed. Bovenste knopen los, een gouden ketting en een baret. Erg geliefd bij de vrouwen en de benoeming a rolling stone valt vaker. Sjam is de vader van 17 kinderen.

Echum... :)

Een echte tori man. "En mofo ben switi", zegt Henk van Vliet. "Echt een boeiende verteller. Hij was vaker te gast bij de songfestivals van Peace Forever en was door zijn flair geliefd bij de dames."
Sjam woont aan de Ramgoelamweg en is elke dag te zien op zijn goed onderhouden Zundapp bromfiets, waarmee hij een echte daredevil is op de weg. "Hij ging in de zuiging van de bussen die naar Nickerie gingen, plat liggen op zijn zadel was geen vreemd verschijnsel" is de vertelling. Met zijn brom worden geen grappen gemaakt, die moet ten alle tijden glimmen...tot aan de spaken.
Als vader kijken zijn kinderen naar hem op. Zoon Edward Banel vertelt dat wanneer zijn moeder hem een keer meeneemt naar een show van zijn vader in het toenmalige Theater Star hij vol trots zijn vader zit te bewonderen. "Mijn vader was een goede zanger en een geliefde man. Ook zonder geld kreeg je zoutvlees van hem. Hij wist met mensen te leven. Dat moeten de mensen niet vergeten", is zijn pleidooi.
Jongere broer Edmund zegt dat zijn broer erg geliefd was bij hun moeder. "Ik moest alles voor hem doen. Water brengen om te baden of zijn schoenen schoonmaken. En z'n schoenen hadden een grote blokhak dus ik was daar uren mee bezig", vertelt hij lachend. "En dan kwam hij 'a susu ne brenki' en ik werd boos, maar kon niets doen dan doorgaan met schoonmaken."

Reacties uit High Time

Nog meer reacties

Zoutvlees verkoper
Vraag aan de doorsnee muziekliefhebber wie Sjam Blom is en je zult horen "hij verkocht zoutvlees op de Centrale Markt". Dat is ook zo. Wanneer hij niet zingt, staat hij zoutvlees te verkopen. Maar ook daar is hij een echte entertainer. Het verhaal gaat dat hij zijn houwer lang niet alleen voor het zoutvlees gebruikte, waarvoor wordt echter niet verteld. *smile*
Opvallend is dat hij tijdens het zingen ook reclame maakt voor zijn zoutvlees. Wie goed luistert naar zijn live nummers, hoort hem daarover praten. Ook onder de markt verkoopt hij al zingend zijn koopwaar. Hij had de grootste omzet onder te markt. Zijn broer Edmund: om 11.00u was hij al uitverkocht. Om 11.30 was hij thuis."

Oude kranten artikelen waarin hij ook wordt geïnterviewd

Zijn dood
Aan het leven van Sjam Blom komt er een abrupt einde. Collega vocalist Helianthe Redan schrijft daarover: "Wat ik nog van hem weet, is dat we aan het oefenen waren voor een songfestival met de band Nyun Teng en Sjam moest coûte que coûte vroeg weg voor een belangrijke dringende 'tori'. Met heleboel fatu's en tori's werd dit duidelijk gemaakt en na veel kruderi met de bandleider ging hij inderdaad vroeg weg nadat hij zijn show nummers had gerepeteerd. De oefenplek van de band was in een zijstraat van de Franchepanestraat. We waren helemaal perplex toen we kort daarop bericht kregen dat hij vlakbij op de kruising van de Franchepanestraat was aangereden en ten gevolge hiervan was overleden."

Beelden van zijn begrafenis

Zoon Edward vertelt: "Wij waren na jaren in Nederland terug in Suriname en vier dagen na onze aankomst, kreeg onze moeder ruzie met mijn vader. Ze sprak eigenlijk niet tot hem en wilde hem die dag dus ook niet spreken. Mijn vader vertrekt dus. De volgende dag kwam mijn moeder de kamer in dat ze ons iets wilde vertellen. Ze zei toen 'je vader is overleden'. En dus reageerde ik met 'omdat je niet tot hem wilt praten, zeg je nu dat hij is overleden'. Maar mijn moeder ontkende en nam ons mee naar het mortuarium. Pas toen we hem zagen liggen, geloofden wij dat hij er niet meer was."

Zijn dood was een aderlating en wij raakten een icoon kwijt. Hij kreeg dan ook een ware begrafenis, een die heel druk werd. Zijn familie heeft altijd de pijn gevoeld, omdat er niks meer is gedaan met degene die de aanrijding heeft veroorzaakt. Ze hebben slechts verhalen en geen bewijzen.

Dit verhaal is uiteraard niet volledig, maar geeft hopelijk een beeld van de man die wij kenden als Sjam Blom, maar die naast zanger ook zoon, oom en vader is geweest. Erg populair in zijn tijd, maar het lijkt alsof zijn dood ook zijn enorme populariteit meenam. En toch zouden wij deze zanger niet moeten vergeten. Ik ben in de afgelopen maanden enorm veel over hem te weten gekomen en deel het hier met u. Mocht er nog informatie zijn, die u graag wilt delen, dan kunt u altijd een bericht achterlaten.

Johan 'Sjam' Blom: The Number One Showman...en zo zal hij altijd blijven voortleven.

Rosita Leeflang
Muziek entrepreneur en liefhebber

Hier nog een reactie van Jerry Themen (via facebook op 30 september 2016):

"ik was begin jaren 70 bassist van de groep Black Earth en wij deden de begeleiding van artiesten in Nickerie voorrondes voor scholieren songfestival voor de (Stichting) Peace Forever. Sjam trad toen als guest star op en zong 'Get Ready' (van Rare Earth). Wij hadden niet met hem gerepeteerd maar het ging als een trein. Hij kreeg het hele publiek op zijn hand. Dat was mijn eerste kennismaking met hem. Jaren later toen hij naar de stad was verhuisd en ik toen mijn eigen groep had opgericht 'Ëxplosion' werd hij een van de zangers van de band. Hij zong niet veel liedjes. In het repertoire had hij maar 4 of 5 songs, maar vooral tijdens shows zong hij altijd als laatste, want hij was altijd de beste showman in hart en nieren. Als Sjam had gezongen kon niemand verder het podium op want hij stal altijd de show. Bij ons zong hij daarom altijd als laatste het laatste lied. Dan wist je dat je optreden altijd geslaagd zou zijn.

Hij had met ons een grote hit 'If yu denk' yu lob' mi', een vertaling van de Rod Stewart hit 'Do you think I'm sexy'. Vooral zijn dialoog in dit lied 'brood met ... dam skeer' werd een vaak gehoorde slam in Paramaribo. Ook 'mi na koppakkem mi no e lusu'. Sjam was ook altijd in voor een dolletje. Zoals toen wij tijdens de Ring-my-bell show in Nickerie waren met Explosion. Wij sliepen in een sporthal en Sjam stond vroeg 's morgens op en had een brandblusapparaat gevonden waarmee hij de slapenden lekker onderspoot. Niet iedereen vond dat leuk natuurlijk. Of hij smeerde tandpasta op oogleden van slapenden. Je kon echter niet boos worden op hem. Zo was hij. De sfeer was altijd goed als hij in de buurt was. De Surinaamse showbizz heeft met zijn dood een icoon verloren."

Kijk hier naar de live uitzending via Radio 10.

Bronnen:
Henk van Vliet (MC)
Edward Banel (zoon)
Edmund Blom (jongere broer)
Meer persoonlijke ervaringen lezen: https://www.facebook.com/rositaleeflang/posts/1468180393195781

Foto's: courtesy of the Blom family

Met speciale dank aan: www.radio10.sr

BIJ OVERNAME BRONVERMELDING VERPLICHT